11 - ÇALIP ÇALIP DALLARINI EĞİYOR
11 - ÇALIP ÇALIP DALLARINI EĞİYOR
Türkmen oymakları arasında sık sık kavgalar olurdu. Bu kavgalar otlak yüzünden, yağmalama yüzünden ve de bunlardan başka nedenlerden dolayı da kavgalar olurdu.
Bu şiir büyük bir Avşar, Cerit kavgasından anılar taşıyor. Kavga Çukurova'nın Karataş yöresinde olmuş. Çukurova diye, özelde Karataş ovasına denir.
Kimi Avşar kocalarının anlattıklarına göre şiirin öyküsü şöyledir: Dulkadirli beyliği, Avşar boyundan Karaca Bey tarafından kurulmuşsa da bu beyliği Avşar, Bayat ve Beydilli Türkmenleri oluşturuyordu. Bunların ilk merkezleri Elbistan, ikinci merkezleri Maraş... Hatta Andırından Kadirli'ye kadar olan bu bölge beyliğin egemenlik sürdürdüğü yerlerdi. Kadirli ilçesine bu nedenle Kars-ı Zulkadriye denir. Bu şiirde adı geçen İsmail Ağa, Elbistan'ın Yapalak köyünden yiğit bir Türkmen'dir. O zamanlar devlet İsmail Ağa'yı başından atmak için Mısır'da "ikta" verileceğini söyleyerek göçe zorluyor.
İsmail Ağa ve aşireti bunun bir hile olduğunu sezer, bugünkü Karataş ovasına gelince geri yurduna dönmek ister ama Osmanlı askerleri buna geçit vermez. Büyük tartışmalardan sonra Karataş ovasında kavga başlar.
Karataş dersen de bir düzgün ova
Yükletmiş göçünü gidiyor dağa
Kılıcına yavuz derler İsmail A
Çalıp çalıp dallarını eğiyor
İbiş A'yı dersen yiğitler bendi
Kocaman orduya koydu bir yangı
İnanın ağalar sıganıs kendi
Çalıp çalıp gölgesini kovuyor
Bekir A'yı dersen yüksekten uçar
Narasın duyanlar akşamdan kaçar
Girgin deve gibi köpüğün saçar
Sanasın havadan yağmur yağıyor.
Amanın ağalar amanın aman
Yüce dağ başını bürüdü duman
Salman poyraz olmuş savurur saman
Dayanılmaz zorlu zorlu değiyor
Nisbetinen (mi) geldin Pehlivanoğlu
Sanasın Hasan'ın kolları bağlı
Cıdasına yavuz (derler) Reyhanlıoğlu
Çekip çekip kargısını sağıyor
Dadaloğlu'm der ki giydik karayı
Koçyiğit olanlar açtı arayı
Cerit ovası mı sandın burayı
Top top olmuş seyfilerin kovuyor
Yangı: İltihap, burada ateş.
A: Ağabey, burada yiğit kişi.
Sıganıs: Bir çeşit alıcı masal kuşu. İnanışa göre bu kuş avını yakalayamayınca hırsından kendi gölgesini kovalarmış.
Girgin deve: Kızgın deve.
Sanasın: Sanırsın.
Şiir 1958 yılında Kayseri Sarız ilçesinin Oğlakkaya köyünden 1325 (1909) doğumlu Ali Karakuş'tan derlenmiştir.