4 - METİN ERKSAN
METİN ERKSAN
Ünlü Türk sinema yönetmenidir. Asıl adı İsmail Metin Karamanbey’dir. Babası, İttihat ve Terakki Partisi Çanakkale mebusu, ardından Kurtuluş Savaşı’nda Çanakkale Çimenlik Kalesi komutanı, Topçu Kurmay Albay, Ahmet Kazım Erksan’dır. Ailesinin baba soyu Karamanoğulları’nın Bey sülalesine dayanır.
Metin Erksan, 1929 yılında Çanakkale’de doğmuştur. Pertevniyal Lisesi'ni bitirdi. 1952'de İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi bölümünden “Tarihi Yarımada Suriçi/Galata Suriçi İstanbul Hanları” adlı lisans teziyle mezun oldu.
1947 yılından itibaren İstanbul’da çeşitli dergi ve gazetelerde “kamera” takma adıyla film eleştirileri ve sinema yazıları yazdı. Üniversite yıllarında sinemayla ilgilenen Erksan, 1950'de Atlas Film için Yusuf Ziya Ortaç'ın Binnaz adlı oyununu senaryolaştırarak sinemaya adım attı. İlk filmini mezun olduğu 1952 yılında Âşık Veysel'in hayatını anlatan “Karanlık Dünya” adlı filmle çekti. Askerliğini 1956-58 yılları arası Yıldız Sarayı içinde bulunan Merkez Ordu Sinema Dairesi’nde yedek subay olarak yaptı. Dünya Havacıları Türkiye'de (1958), Büyük Menderes Vadisi (1959) adlı iki belgesel film yaptı. 1958’de Türk Sinema Sanatçıları Derneği’ni, 1962 Türk Sinema İşçileri Sendikası’nı, 1965’te Türk Sinema ve Film Rejisörleri Birliği’ni kurdu. 1964 yılında “Susuz Yaz” filmiyle “Berlin Altın Ayı” ödülü almıştır ki bu ödülü alan ilk Türk’tür. 1962 yılında çektiği Yılanların Öcü filmi, 1966 Kartaca Film Şenliğinde birincilik kazandı. 1968 yılında çektiği Kuyu filmi, Adana 1.Film Şenliği'nde birinci oldu.
Halit Refiğ ile birlikte Ulusal Sinema anlayışının temsilcisidir. 1970 yılından sonra ticari filmler yönetti. 1974-1975 yıllarında TV için Sabahattin Ali'nin "Hanende Melek", Ahmet Hamdi Tanpınar'ın "Geçmiş Zaman Elbiseleri", Samet Ağaoğlu'nun "Bir İntihar", Sait Faik Abasıyanık'ın "Müthiş Bir Tren" ve Kenan Hulusi Koray'ın "Sazlık" öykülerini kısa metrajlı filmler durumuna getirdi.
1963’te Mimar Sinan Üniversitesi yapısındaki Devlet Film Arşivi’nin kurulmasına düşünsel ve uygulamalı olarak öncülük etti. 1975’te aynı üniversitede sinema öğretiminin başlamasına öncülük etti. Mimar Sinan Üniversitesi Sinema ve Televizyon Bölümü’nde ve İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde 1975-2005 yıllarında Sinema Kuramı adı altında sinema ve film dersleri verdi. 1997’de Mimar Sinan Üniversitesi Senatosu kararı ile kendisine “Onursal Profesörlük” unvanı verildi.
1989’da Atatürk Filmi adlı kitabı, 1989’da Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Avrupa Birliği Üyesi Olmak Hakkı ve İsteğinin Tarihsel Kaynakları adlı kitabı, 1997’de Mare Nostrum Bizim Deniz/Yunan Sorunu adlı kitabı basıldı. 2003’te Türkiye Cumhuriyeti Devleti Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’nü Metin Erksan’a verdi.
Metin Erksan, 4 Ağustos 2012 tarihinde 83 yaşında vefat etti.
Filmlerinden bazıları şunlardır: Şoför Nebahat, Acı Hayat, Yılanların Öcü, Susuz Yaz, Sevmek Zamanı, Kuyu, Keloğlan Ve Cankız, Dağdan İnme, Şeytan.