13 - Gelinlik Kızın Çeyizinde Bulunanlar

GELİNLİK KIZIN ÇEYİZİNDE BULUNANLAR

Gelinlik kızın çeyizinde şunlar bulunur: Örme çoraplar, dokuma namazlağalar (namazlıklar), içine ot basılarak doldurulan dokuma yastıklar (karçınlar). Karçın dediğimiz bu minderlerin, içine kuzu yünü basılanı da vardır. Daha sonra yaşlandıkça bu karçınlardan birisi ihtiyar kadının el altı malzeme deposu gibi olur. Kişi, kırılıp dökülmeyecek mal ve malzemeleri bu yastığının içine doldurur ve başucunda bulundurur. Onun için demişler ya: “Ne varsa karçında, o da başucunda.” Nereye gitse onunla gider.

Çeyizde bulunanlara devam edelim. Çeyizde, en azından birkaç çift çuval bulunur. Çuvalların çift olmasının sebebi, içini doldurup yüklüğe konduğu zaman tek başına yadırgıduruma düşmemesi içindir. “Çift”lik kimlik gibidir. Kaybı anında bile eşi ile bulunur. İpi, boyası, dokunma biçimi, motifleri aynîlik gösterir. Bu çuvallar iki türlü dokunur. Bunlar dokunuş şekillerine göre “çalma çuval” ve “düz çuval” diye adlandırılır. Bunların dokunuş şekillerine ileriki bölümlerde ayrıntısı ile yer verilecektir.

Biz çeyizin parçalarını saymaya devam edelim. Yine tabana serilen kilimler ki, “nakışlı” ve “düz (soy)” olmak kaydı ile bir veya birkaç tane olur. Nakışlı heybeler, düz heybeler, ucu püsküllü terki bağları, “hapan” denilen un çuvalları, işlemeli örtüler, yastık yüzleri, yorgan yüzleri. Ayrıca yorgan, döşek, minder ve takımlar halinde yastıklar bulunur. Tencere, tava, el leğeni, ibrik, teşt (büyük leğen), güğüm, bulgur kazanı, süt kazanı, kaymak dökmek için kullanılan “kâhren”(bir nevi orta boy leğen). Bunun dışında çarşıdan pazardan alınan yağlık, yazma, havlu vs. ile kız çocuğu için doğduğu günden gelin olup gidinceye kadar biriktirilen ufak tefekler de bir sandıkta saklanır.

İsmail BOZKURT – Anadolu Türk Aşiretleri – Avşar ve Diğer Türkmen Aşiretlerinin Yaşayışı ve Kültürleri- Sayfa 38,39

KİTAPLAR

MAKALELER

ŞAİRLER