4 - YAĞLIK KENAR
YAĞLIK KENAR
Türk Dil Kurumu sözlüğünde Yağlık: Sırma işlemeli, büyük mendil, çevre anlamında olduğu yazıyor. Ayrıyeten Yöremizde de değişik renklerde olabilen kenarları rengârenk oyalı başörtüsü olarak kullanılıyor. Oyunun ne anlama geldiğini bilmiyorum ama isminden anladığım kadarıyla, oyun bir yağlığın kenarını işler gibi ince ince tasvir ediliyor.
Halayın adını “Yağlı Kenar” ve “Yağlı Kemer” olarak isimlendirenlerde vardır.
Bu halay Kayseri ili Pınarbaşı, Sarız ve Tomarza ilçelerindeki Avşar Türkmenleri arasında toplu halde yan yana yarım yay gibi dizilerek, serçe parmaklarla tutuşarak, bir çember oluşturmak suretiyle kadınların, erkeklerin veya kadın - erkek karışık davul ve zurna eşliğinde oynanan türküsüz anonim bir halk oyunudur.
Halayın seyrini idare eden, grubun en başında bulunan halay başı sağ eli ile, halay sonunda bulunan halay sonu sol eli ile mendil sallar.
Oyun önce ağır tempo ile alkış çalarak başlar, daha sonra hızlanarak serçe parmaklarla tutuşarak devam eder.
Oyunun müziği Kayseri ili, Pınarbaşı ilçesinin Kızılören köyünden Okan Avşarkocaoğlu tarafından, kararı La, Makamı Kürdi, ölçüsü 4/4’lük olarak notaya alınmıştır.
HALAYIN OYNANIŞ ŞEKLİ:
A.HALAYIN OYNANAN BİR ŞEKLİ
1.FİGÜR
1.Ölçü
1.1/2.Vuruş: Başlar sağ tarafa bakarak, sağ ayak topuğu ile sağ tarafa bir adım atılır, bu arada serçe parmakları ile tutulu olan eller sağ tarafa doğru omuz hizasında kaldırılır.
1.1/2.Vuruş: Sol ayak sağ ayağın yanına getirilerek yer basılır. Aynı zamanda serçe parmakları ile tutulu olan eller sol tarafa doğru omuz hizasına getirilir.
2.1/2.Vuruş: Yine sağ ayak topuğu ile sağ tarafa bir adım atılır, bu arada serçe parmakları ile tutulu olan eller sağ tarafa doğru omuz hizasında kaldırılır.
2.1/2.Vuruş: Sol ayak sağ ayağın yanına getirilerek yer basılır. Aynı zamanda serçe parmakları ile tutulu olan eller sol tarafa doğru omuz hizasına getirilir.
3.1/2.Vuruş: Yine sağ ayak topuğu ile sağ tarafa bir adım atılır, bu arada serçe parmakları ile tutulu olan eller sağ tarafa doğru omuz hizasında kaldırılır.
3.1/2.Vuruş: Sol ayak sağ ayağın yanına getirilerek yer basılır. Aynı zamanda serçe parmakları ile tutulu olan eller sol tarafa doğru omuz hizasına getirilir.
4.1/2.Vuruş: Yine sağ ayak topuğu ile sağ tarafa bir adım atılır, bu arada serçe parmakları ile tutulu olan eller sağ tarafa doğru omuz hizasında kaldırılır.
4.1/2.Vuruş: Sol ayak sağ ayağın yanına getirilerek yer basılır. Aynı zamanda serçe parmakları ile tutulu olan eller sol tarafa doğru omuz hizasına getirilir.
2.Ölçü
1.1/2.Vuruş: Yine sağ ayak topuğu ile sağ tarafa bir adım atılır, bu arada serçe parmakları ile tutulu olan eller sağ tarafa doğru omuz hizasında kaldırılır.
1.1/2.Vuruş: Sol ayak sağ ayağın yanına getirilerek yer basılır. Aynı zamanda serçe parmakları ile tutulu olan eller sol tarafa doğru omuz hizasına getirilir.
2.1/2.Vuruş: Yine sağ ayak topuğu ile sağ tarafa bir adım atılır, bu arada serçe parmakları ile tutulu olan eller sağ tarafa doğru omuz hizasında kaldırılır.
2.1/2.Vuruş: Sol ayak sağ ayağın yanına getirilerek yer basılır. Aynı zamanda serçe parmakları ile tutulu olan eller sol tarafa doğru omuz hizasına getirilir.
3.Vuruş: Sağ ayak tabanı yere basıp sol ayak diz hizasında yukarı çekilir.
4.Vuruş: Sol ayakucu yere vurulur, diz hizasında tekrar yukarı çekilir. Sağ ayak yerde sabit kalır.
3.Ölçü
1. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
2. Vuruş: Sağ ayak yere basar, sol ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
3. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
4. Vuruş: Sağ ayakucu, sol ayağın sol ön ucuna vurulur.
4.Ölçü
1. Vuruş: Sağ ayakla sağa doğru üçlü yürüyüş yapılır.
2. Vuruş: Sol ayakla sağa doğru üçlü yürüyüş yapılır.
3. Vuruş: Sağ ayakla sağa doğru üçlü yürüyüş yapılır.
4.Vuruş: Sol ayakucu yere vurulur, diz hizasında tekrar yukarı çekilir. Sağ ayak yerde sabit kalır.
5.Ölçü
1. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
2. Vuruş: Sağ ayak yere basar, sol ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
3. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
4. Vuruş: Sağ ayakucu, sol ayağın sol ön ucuna vurulur.
6.Ölçü
1. Vuruş: Sağ ayakla sağa doğru üçlü yürüyüş yapılır.
2. Vuruş: Sol ayakla sağa doğru üçlü yürüyüş yapılır.
3. Vuruş: Sağ ayakla sağa doğru üçlü yürüyüş yapılır.
4.Vuruş: Sol ayakucu yere vurulur, diz hizasında tekrar yukarı çekilir. Sağ ayak yerde sabit kalır.
7.Ölçü
1. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
2. Vuruş: Sağ ayak yere basar, sol ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
3. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
4. Vuruş: Sağ ayakucu, sol ayağın sol ön ucuna vurulur.
2.FİGÜR
1.Ölçü
1.1/2.Vuruş: Sağ ayak topuğu yere basılıp, sol ayak hafiften kaldırılır, sağ elle avuç içi ile sabit olan sol el avuç içine vurularak alkış yapılır.
1.1/2.Vuruş: Sağ ayak hafiften kaldırılıp sol ayak tabanı ile yere basılır, sağ el geri çekilir sol el sabit kalır.
2.1/2.Vuruş: Sağ ayak topuğu yere basılıp, sol ayak hafiften kaldırılır, sağ elle avuç içi ile sabit olan sol el avuç içine vurularak alkış yapılır.
1.1/2.Vuruş: Sağ ayak hafiften kaldırılıp sol ayak tabanı ile yere basılır, sağ el geri çekilir sol el sabit kalır.
3.1/2.Vuruş: Sağ ayak topuğu yere basılıp, sol ayak hafiften kaldırılır, sağ elle avuç içi ile sabit olan sol el avuç içine vurularak alkış yapılır.
1.1/2.Vuruş: Sağ ayak hafiften kaldırılıp sol ayak tabanı ile yere basılır, sağ el geri çekilir sol el sabit kalır.
4.1/2.Vuruş: Sağ ayak topuğu yere basılıp, sol ayak hafiften kaldırılır, sağ elle avuç içi ile sabit olan sol el avuç içine vurularak alkış yapılır.
1.1/2.Vuruş: Sağ ayak hafiften kaldırılıp sol ayak tabanı ile yere basılır, sağ el geri çekilir sol el sabit kalır.
2.Ölçü
1.1/2.Vuruş: Sağ ayak topuğu yere basılıp, sol ayak hafiften kaldırılır, sağ elle avuç içi ile sabit olan sol el avuç içine vurularak alkış yapılır.
1.1/2.Vuruş: Sağ ayak hafiften kaldırılıp sol ayak tabanı ile yere basılır, sağ el geri çekilir sol el sabit kalır.
2.1/2.Vuruş: Sağ ayak topuğu yere basılıp, sol ayak hafiften kaldırılır, sağ elle avuç içi ile sabit olan sol el avuç içine vurularak alkış yapılır.
1.1/2.Vuruş: Sağ ayak hafiften kaldırılıp sol ayak tabanı ile yere basılır, sağ el geri çekilir sol el sabit kalır.
3.Vuruş: Eller serçe parmakla tutulur. Sağ ayak tabanı yere basıp sol ayak diz hizasında yukarı çekilir.
4.Vuruş: Sol ayakucu yere vurulur, diz hizasında tekrar yukarı çekilir. Sağ ayak yerde sabit kalır.
3.Ölçü
1. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
2. Vuruş: Sağ ayak yere basar, sol ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
3. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
4. Vuruş: Sağ ayakucu, sol ayağın sol ön ucuna vurulur.
4.Ölçü
1. Vuruş: Sağ ayakla sağa doğru üçlü yürüyüş yapılır.
2. Vuruş: Sol ayakla sağa doğru üçlü yürüyüş yapılır.
3. Vuruş: Sağ ayak üzerinde sekilir.
4.Vuruş: Çift ayak üzerinde yere çöküp kalkılır.
5.Ölçü
1. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
2. Vuruş: Sağ ayak yere basar, sol ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
3. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
4. Vuruş: Sağ ayakucu, sol ayağın sol ön ucuna vurulur.
6.Ölçü
1. Vuruş: Sağ ayakla sağa doğru üçlü yürüyüş yapılır.
2. Vuruş: Sol ayakla sağa doğru üçlü yürüyüş yapılır.
3. Vuruş: Sağ ayak üzerinde sekilir.
4.Vuruş: Çift ayak üzerinde yere çöküp kalkılır.
7.Ölçü
1. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
2. Vuruş: Sağ ayak yere basar, sol ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
3. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
4. Vuruş: Sağ ayakucu, sol ayağın sağ yanına tam basar. Böylece Oyun iki figür olarak tamamlanır.
B.HALAYIN OYNANAN BİR BAŞKA ŞEKLİ
1.FİGÜR
1.Ölçü
1.1/2.Vuruş: Sağ ayak topuğu yere basılıp, sol ayak hafiften kaldırılır, sağ elle avuç içi ile sabit olan sol el avuç içine vurularak alkış yapılır.
1.1/2.Vuruş: Sağ ayak hafiften kaldırılıp sol ayak tabanı ile yere basılır, sağ el geri çekilir sol el sabit kalır.
2.1/2.Vuruş: Sağ ayak topuğu yere basılıp, sol ayak hafiften kaldırılır, sağ elle avuç içi ile sabit olan sol el avuç içine vurularak alkış yapılır.
2.1/2.Vuruş: Sağ ayak hafiften kaldırılıp sol ayak tabanı ile yere basılır, sağ el geri çekilir sol el sabit kalır.
3.1/2.Vuruş: Sağ ayak topuğu yere basılıp, sol ayak hafiften kaldırılır, sağ elle avuç içi ile sabit olan sol el avuç içine vurularak alkış yapılır.
3.1/2.Vuruş: Sağ ayak hafiften kaldırılıp sol ayak tabanı ile yere basılır, sağ el geri çekilir sol el sabit kalır.
4.1/2.Vuruş: Sağ ayak topuğu yere basılıp, sol ayak hafiften kaldırılır, sağ elle avuç içi ile sabit olan sol el avuç içine vurularak alkış yapılır.
4.1/2.Vuruş: Sağ ayak hafiften kaldırılıp sol ayak tabanı ile yere basılır, sağ el geri çekilir sol el sabit kalır.
2.Ölçü
1.1/2.Vuruş: Sağ ayak topuğu yere basılıp, sol ayak hafiften kaldırılır, sağ elle avuç içi ile sabit olan sol el avuç içine vurularak alkış yapılır.
1.1/2.Vuruş: Sağ ayak hafiften kaldırılıp sol ayak tabanı ile yere basılır, sağ el geri çekilir sol el sabit kalır.
2.1/2.Vuruş: Sağ ayak topuğu yere basılıp, sol ayak hafiften kaldırılır, sağ elle avuç içi ile sabit olan sol el avuç içine vurularak alkış yapılır.
2.1/2.Vuruş: Sağ ayak hafiften kaldırılıp sol ayak tabanı ile yere basılır, sağ el geri çekilir sol el sabit kalır.
3.Vuruş: Eller serçe parmakla tutulur. Sağ ayak tabanı yere basıp sol ayak diz hizasında yukarı çekilir.
4.Vuruş: Sol ayakucu yere vurulur, diz hizasında tekrar yukarı çekilir. Sağ ayak yerde sabit kalır.
3.Ölçü
1. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
2. Vuruş: Sağ ayak yere basar, sol ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
3. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
4. Vuruş: Sağ ayakucu, sol ayağın sol ön ucuna vurulur.
4.Ölçü
1. Vuruş: Sağ ayakla sağa doğru üçlü yürüyüş yapılır.
2. Vuruş: Sol ayakla sağa doğru üçlü yürüyüş yapılır.
3. Vuruş: Sağ ayakla sağa doğru üçlü yürüyüş yapılır.
4.Vuruş: Sol ayakucu yere vurulur, diz hizasında tekrar yukarı çekilir. Sağ ayak yerde sabit kalır.
5.Ölçü
1. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
2. Vuruş: Sağ ayak yere basar, sol ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
3. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
4. Vuruş: Sağ ayakucu, sol ayağın sol ön ucuna vurulur.
6.Ölçü
1. Vuruş: Sağ ayakla sağa doğru üçlü yürüyüş yapılır.
2. Vuruş: Sol ayakla sağa doğru üçlü yürüyüş yapılır.
3. Vuruş: Sağ ayakla sağa doğru üçlü yürüyüş yapılır.
4.Vuruş: Sol ayakucu yere vurulur, diz hizasında tekrar yukarı çekilir. Sağ ayak yerde sabit kalır.
7.Ölçü
1. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
2. Vuruş: Sağ ayak yere basar, sol ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
3. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
4. Vuruş: Sağ ayakucu, sol ayağın sol ön ucuna vurulur.
2.FİGÜR
1.Ölçü
1.1/2.Vuruş: Sağ ayak topuğu yere basılıp, sol ayak hafiften kaldırılır, sağ elle avuç içi ile sabit olan sol el avuç içine vurularak alkış yapılır.
1.1/2.Vuruş: Sağ ayak hafiften kaldırılıp sol ayak tabanı ile yere basılır, sağ el geri çekilir sol el sabit kalır.
2.1/2.Vuruş: Sağ ayak topuğu yere basılıp, sol ayak hafiften kaldırılır, sağ elle avuç içi ile sabit olan sol el avuç içine vurularak alkış yapılır.
1.1/2.Vuruş: Sağ ayak hafiften kaldırılıp sol ayak tabanı ile yere basılır, sağ el geri çekilir sol el sabit kalır.
3.1/2.Vuruş: Sağ ayak topuğu yere basılıp, sol ayak hafiften kaldırılır, sağ elle avuç içi ile sabit olan sol el avuç içine vurularak alkış yapılır.
1.1/2.Vuruş: Sağ ayak hafiften kaldırılıp sol ayak tabanı ile yere basılır, sağ el geri çekilir sol el sabit kalır.
4.1/2.Vuruş: Sağ ayak topuğu yere basılıp, sol ayak hafiften kaldırılır, sağ elle avuç içi ile sabit olan sol el avuç içine vurularak alkış yapılır.
1.1/2.Vuruş: Sağ ayak hafiften kaldırılıp sol ayak tabanı ile yere basılır, sağ el geri çekilir sol el sabit kalır.
2.Ölçü
1.1/2.Vuruş: Sağ ayak topuğu yere basılıp, sol ayak hafiften kaldırılır, sağ elle avuç içi ile sabit olan sol el avuç içine vurularak alkış yapılır.
1.1/2.Vuruş: Sağ ayak hafiften kaldırılıp sol ayak tabanı ile yere basılır, sağ el geri çekilir sol el sabit kalır.
2.1/2.Vuruş: Sağ ayak topuğu yere basılıp, sol ayak hafiften kaldırılır, sağ elle avuç içi ile sabit olan sol el avuç içine vurularak alkış yapılır.
1.1/2.Vuruş: Sağ ayak hafiften kaldırılıp sol ayak tabanı ile yere basılır, sağ el geri çekilir sol el sabit kalır.
3.Vuruş: Eller serçe parmakla tutulur. Sağ ayak tabanı yere basıp sol ayak diz hizasında yukarı çekilir.
4.Vuruş: Sol ayakucu yere vurulur, diz hizasında tekrar yukarı çekilir. Sağ ayak yerde sabit kalır.
3.Ölçü
1. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
2. Vuruş: Sağ ayak yere basar, sol ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
3. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
4. Vuruş: Sağ ayakucu, sol ayağın sol ön ucuna vurulur.
4.Ölçü
1. Vuruş: Sağ ayakla sağa doğru üçlü yürüyüş yapılır.
2. Vuruş: Sol ayakla sağa doğru üçlü yürüyüş yapılır.
3. Vuruş: Sağ ayak üzerinde sekilir.
4.Vuruş: Çift ayak üzerinde yere çöküp kalkılır.
5.Ölçü
1. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
2. Vuruş: Sağ ayak yere basar, sol ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
3. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
4. Vuruş: Sağ ayakucu, sol ayağın sol ön ucuna vurulur.
6.Ölçü
1. Vuruş: Sağ ayakla sağa doğru üçlü yürüyüş yapılır.
2. Vuruş: Sol ayakla sağa doğru üçlü yürüyüş yapılır.
3. Vuruş: Sağ ayak üzerinde sekilir.
4.Vuruş: Çift ayak üzerinde yere çöküp kalkılır.
7.Ölçü
1. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
2. Vuruş: Sağ ayak yere basar, sol ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
3. Vuruş: Sol ayak yere basar, sağ ayak diz hizasında tekrar yukarı çekilir.
4. Vuruş: Sağ ayakucu, sol ayağın sağ yanına tam basar. Böylece Oyun iki figür olarak tamamlanır.