GELENEKLER
HİKAYELER

9 - YÜCE DAĞDAN AŞAN YOLLAR BİZİMDİR


KALKTI GÖÇ EYLEDİ AVŞAR ELLERİ

   Kozan'dan Binboğa'ya kadar olan bölge sarp dağlar, gür ormanlar, derin vadiler ve geçit vermez yerlerle doludur. İnsan o dağlara varınca kendini her türlü takipten, tehlikeden kurtulmuş sayar.
 
   Yine padişahtan ferman gelmiştir. Avşarlar iskân olsun, belli bir toprağa bağlansın istenmiştir. Ama Avşarlar Çukurova'nın uçsuz, bucaksız toprağı ile Torosların, Binboğa'nın, Uzunyayla'nın al baharlı, ala karlı ve de soğuk sulu yaylalarından vazgeçmek istemezler.

   Bir ilkbahar günü Avşar göçü Dörtyol'un doğusunda bulunan Bağrıaçık yaylasından Çukurova yoluyla Toroslara doğru hareket eder. Avşar'da göç günleri önemlidir. Rengârenk giysilerle kınalı eller deve kervanını çeker. Develerin dizlerine takılan çanlar kendine özgü bir müzik havası içinde salına salma yayla yolunu tutar.

   Göç Uzunyayla'ya gitmekte olsun, beri taraftan 1865 iskânını yapanlardan Ahmet Cevdet Paşa "...ve ekserinin yaylakları Uzunyayla olup, orada ise muhacirin-i Çerakise iskân olunmak devletçe mukarrer olduğundan, bu sene aşiretler Fırkai İslahiyyece yaylaya gitmekten men olunmuşlar idi. Avşar aşireti dahi Çukurova'da kışlayup yazın Uzunyayla'ya gitmekte... " diyor. Yani devlet Uzunyayla'ya Çerkezler'i yerleştirmek için karar verdiğinden Türkmenler'e, o arada Avşarlar'a Uzunyayla'ya gitmek yasaklanmıştır. Padişah böyle ferman eylemiştir.

   Fakat onları yaylalara gitmekten padişah fermanı bile engelleyemez. Sonunda ölüm de olsa. Avşar kocalarının anlattıklarına göre bu şiir, Dadaloğlu'nun son şiirlerinden biridir.


Kalktı göç eyledi Avşar elleri

Ağır ağır giden eller bizimdir

Arap atlar yakın eyler yırağı

Yüce dağdan aşan yollar bizimdir


Belimizde kılıcımız Kirmani

Taşı deler mızrağımız temreni

Hakkımızda devlet etmiş fermanı

Ferman padişahın dağlar bizimdir


Dadaloğlu'm yarın kavga kurulur

Öter tüfek davlumbazlar vurulur

Nice koç yiğitler yere serilir

Ölen ölür kalan sağlar bizimdir.

Kirmani: Kirman kentinde yapılmış eğri kılıç. İran'da bulunan bu kentin ustaları en iyi kılıç yapmalarıyla ünlüydü.

Temren: Mızrak ucundaki sivri demir.

Ferman: Padişah buyruğu.

Yırak: Irak, uzak

Kaynak: Avşarlar ve Dadaloğlu - Ahmet Z. ÖZDEMİR


KİTAPLAR
MAKALELER
ŞAİRLER